മതിഭ്രമങ്ങളുടെ മാന്ത്രികദൈവം

'മാന്ത്രികന്‍ സത്യനാരായണരാജു അന്തരിച്ചു' എന്നോ മറ്റോ ഒരു ചെറുകിട ജാലവിദ്യക്കാരന്റെ മരണമായി ഒതുങ്ങിപ്പോകേണ്ടിയിരുന്ന ഒരു വാര്‍ത്തയാണിന്നലെ ഉണ്ടായത്‌. എന്നാല്‍, കോടിക്കണക്കിനാളുകള്‍ക്ക്‌ തങ്ങള്‍ 'അരക്ഷിതര്‍' ആണെന്നുള്ള തോന്നലുണ്ടാക്കി ഈ മരണവാര്‍ത്ത. എഴുപതു വര്‍ഷങ്ങളായി വളര്‍ന്നുവന്ന ഈ അയുക്തിക പ്രതിഭാസത്തിനും എണ്ണമറ്റ അനുഭവകഥകള്‍ക്കും മുന്നില്‍ അന്തം വിട്ടു നില്‍ക്കുന്നവരില്‍ റിട്ടയെര്‍ഡ്‌ സുപ്രീം കോടതി ജഡ്ജി മുതല്‍ ഇടതുപക്ഷ സൈദ്ധാന്തികന്‍ വരെയുണ്ട്‌. കൃഷ്ണയ്യര്‍ക്ക്‌ ഒരു മോതിരം 'സൃഷ്ടിച്ചു'കൊടുത്തപ്പോള്‍ ബാബയില്‍ വിശ്വാസമായി. രസകരമായ ഒരു വാദം കേട്ടത്‌ കെ ഇ എന്നില്‍ നിന്നാണ്‌. (പീപ്പിള്‍ ടിവി). 'ആള്‍ദൈവങ്ങള്‍ക്കെതിരെ ശക്തമായ നിലപാട്‌ എക്കലവും എടുത്തിട്ടുള്ള ആളാണു ഞാന്‍. പക്ഷേ, വരണ്ട യുക്തിവാദം വച്ചു വിമര്‍ശിക്കരുത്‌ ബാബയെ', കെ ഇ എന്‍ പറഞ്ഞു. 'സാന്ത്വനവ്യക്തിത്വങ്ങള്‍' എന്നോ മറ്റോ ഒരു പേരും കൊടുത്തു ഇക്കൂട്ടര്‍ക്കദ്ദേഹം. കെ എ എന്‍ ഇത്തരക്കാരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കില്ല, നൂറുതരം. എന്നാല്‍, സ്വന്തം കണ്‍ഫ്യുഷന്‍ അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചത്‌ ഒരുതരം നിഗൂഢവല്‍കരണം നടത്തിയാണ്‌. ഇത്തരം പ്രതിഭാസങ്ങള്‍ മനുഷ്യമനസ്സിന്റെ 'ഇനിയും കണ്ടെത്തിയിട്ടില്ലാത്ത' എതോ സവിശേഷതയിലേക്കു വിരല്‍ ചൂണ്ടുന്നുവെന്നാണ്‌ കെ ഇ എന്നിന്റെ പക്ഷം. 

ഇങ്ങനെ കണ്‍ഫ്യൂഷന്‍ കയറേണ്ടതായി ഒന്നുമില്ല കേട്ടോ ഇതിലൊന്നും. ഒന്നും കണ്ടെത്താനുമില്ല. നിലവിലുള്ള മനശ്ശാസ്ത്രവിജ്ഞാനം കൊണ്ട്‌ വിശദീകരിക്കാവുന്നതില്‍ അപ്പുറം ഒന്നുമില്ല, സായിബാബ പ്രഭാവത്തില്‍. ചെറിയൊരന്വേഷണം നടത്തിയാല്‍ തന്നെ ഉത്തരങ്ങള്‍ കിട്ടും. ബാബയുടെ മാജിക്‌ രഹസ്യങ്ങള്‍ വീഡിയൊ രൂപത്തില്‍ ഇഷ്ടം പോലെ കിട്ടാനുണ്ട്‌. ഒരു ലിങ്ക്‌ ഇവിടെ. saibabafraud.com. ഇത്തരം പ്രതിഭാസങ്ങളുടെ അന്തകന്‍ ജയിംസ്‌ റാന്‍ഡിയെക്കൂടി നോക്കാവുന്നതാണ്‌. www.randi.org

 ഇതൊക്കെ കഴിഞ്ഞാലും പലരും ചോദിക്കുന്ന ചില ചോദ്യങ്ങള്‍- 1. എന്നാലും ഇത്രയധികം പേരെ ആകര്‍ഷിക്കണമെങ്കില്‍ എന്തെങ്കിലും ദൈവികത്വം ഇല്ലാതെ കഴിയുമോ? ഉ: ന്യായമായ സംശയം എന്നു തോന്നാം. പക്ഷേ, സത്യം ലേശം വിചിത്രമാണ്‌. ഒരാളെ വിശ്വസിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാള്‍ എളുപ്പമാണ്‌ ഒരു കോടി ആളുകളെ വിശ്വസിപ്പിക്കുന്നത്‌. അതു മിക്കവാറും ഒരു ഓട്ടോമാറ്റിക്‌ പ്രവര്‍ത്തനമാണ്‌. വായിക്കേണ്ട മനശ്ശാസ്ത്ര റഫറന്‍സുകള്‍- സേര്‍ച്ച്‌ ചെയ്ത് വായിക്കാം:  social influence, conformity, suggestibility etc. 2. എന്നാലും ഇത്രയും പേരുടെ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവങ്ങളോ? അതിനൊന്നും ഒരു വിലയുമില്ലേ? ഉ: ഒരു വിലയുമില്ല സുഹൃത്തേ. നിങ്ങളുടെ വൈയക്തികലോകത്തെ മനസ്സിലാക്കാന്‍ ഉപകരിക്കും എന്നല്ലാതെ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഒന്നും തെളിയിക്കാനുള്ള കഴിവില്ല. ഏറ്റവുമധികം വളച്ചൊടിക്കലുകള്‍ നടക്കുന്ന മേഖലയാണ്‌ സ്വാനുഭവങ്ങളും അവയുടെ വിശദീകരണങ്ങളും. മറ്റുള്ളവരെ മാത്രമല്ല, അവനവനെത്തന്നെയും വഞ്ചിക്കുന്ന വിചിത്രയന്ത്രങ്ങളാണ്‌ മനുഷ്യമസ്തിഷ്കങ്ങള്‍. വീണ്ടും മനശ്ശാസ്ത്ര റഫറന്‍സുകള്‍: cognitive errors, confirmity bias, selective memory, defense mechanisms etc.

സായിബാബയെപ്പോലുള്ള 'പ്രതിഭാസങ്ങള്‍' എന്തെങ്കിലും തെളിയിക്കുന്നുണ്ടെങ്കില്‍ അത്‌ മനുഷ്യമനസ്സിന്റെ യുക്തിപരമായ പരിമിതികളെയാണ്‌; യുക്തിബോധം മനുഷ്യന് അത്ര എളുപ്പമുള്ള കാര്യമൊന്നുമല്ല എന്ന് മാത്രമാണ്.